ChatGPT, ‘n nuwe taalgebaseerde KI-tegnologie, het baie aandag in die aanlynwêreld gekry sedert dit in November 2022 vrygestel is. Gevolglik is baie mense nuuskierig oor hoe die gebruik van ChatGPT onderwys in die toekoms sal beïnvloed.

Wat is ChatGPT?

In eenvoudige terme, ChatGPT is ‘n rekenaarprogram wat kan praat en verstaan soos ‘n mens. Dit het baie woorde en sinne uit boeke en artikels geleer; daarom weet dit hoe om woorde saam te voeg om sinne te maak. Dit kan ‘n gegewe teksopdrag voltooi, vrae beantwoord en selfs ‘n nuwe teks skep. Dit kan verfyn word vir spesifieke doeleindes soos om vrae te beantwoord, taalwerk te doen en tekste op te som.

Dit kan jou antwoorde op jou vrae gee, maar dit is nie altyd reg nie; daarom is dit belangrik om die inligting na te gaan. Alhoewel ChatGPT dalk na ‘n heilige graal-leeroplossing lyk, is dit belangrik om te onthou dat dit nie die belangrikheid van die aanleer van kritiese denke en menslike interaksie in die onderwys kan vervang nie.

ChatGPT sal waarskynlik leerders en onderwysers op ‘n verskeidenheid maniere beïnvloed, afhangende van hoe dit in opvoedkundige omgewings geïmplementeer en beheer word.

Hoe sal ChatGPT leerders bevoordeel?

1. Navorsing: ChatGPT kan leerders help om vinnig toegang tot inligting te kry en vrae oor ‘n wye reeks onderwerpe te beantwoord, wat navorsing en huiswerkopdragte vinniger en doeltreffender maak.
2. Voorstelle vir skryf: Dit kan leerders help om hul skryfvaardighede te verbeter en hul gedagtes en idees beter uit te druk, asook om grammatika en sinskonstruksie na te gaan.
3. Verpersoonlike leer: ChatGPT kan die leerervaring verpersoonlik deur pasgemaakte en interaktiewe antwoorde te verskaf, gebaseer op die leerder se vaardigheid en leerstyl.
4. Taalleer: ChatGPT kan as ‘n hulpmiddel vir taalleer gebruik word, wat leerders help om met ‘n KI-onderwyser te oefen om in ‘n vreemde taal te praat en skryf.
5. Toegang op aanvraag ten opsigte van opvoedkundige inhoud: ChatGPT kan leerders 24/7 toegang bied tot opvoedkundige hulpbronne en ondersteuning, wat hulle in staat stel om voort te gaan met leer buite gewone skoolure.

Hoe kan ChatGPT leerders negatief beïnvloed?

1. Gebrek aan menslike interaksie: ChatGPT kan die behoefte aan menslike interaksie in die klaskamer verminder, wat moontlik kan lei tot ‘n gebrek aan persoonlike verbintenis en ondersteuning vir leerders. Dit kán nadelig kan wees vir leerders se sosiale- en emosionele ontwikkeling.
2. Verminderde kritiese denke: Dit kan moontlik daartoe lei dat leerders té afhanklik word van tegnologie vir inligting en leer, wat moontlik hul vermoë om krities te dink en probleme op hul eie op te los, belemmer.
3. Onakkurate inligting: ChatGPT kan dalk nie die konteks van ‘n leerder se vraag of situasie ten volle verstaan nie, wat lei tot onakkurate of onbehulpsame antwoorde, wat tot verwarring kan lei.
4. Gebrek aan empatie: ChatGPT kan dalk nie dieselfde vlak van empatie of emosionele ondersteuning bied as ‘n menslike onderwyser of berader nie.
5. Generiese antwoorde: ChatGPT kan moontlik nie by verskillende leerstyle, kulturele agtergronde of leerders met spesiale behoeftes aanpas nie, wat kan lei tot ‘n een-grootte-pas-almal-benadering tot onderwys.

Die voordele van ChatGPT vir onderwysers

1. Personalisering: ChatGPT kan gebruik word om pasgemaakte leerervarings vir elke leerder te skep gebaseer op hul individuele behoeftes en vermoëns. Dit kan leerders help om betrokke en gemotiveerd te bly, en kan lei tot verbeterde akademiese sukses.
2. Doeltreffendheid: ChatGPT kan herhalende take outomatiseer, soos gradering, terugvoer verskaf en opvoedkundige inhoud skep. Dit kan onderwysers tyd bespaar en hulle in staat stel om op belangriker take te fokus, soos om individuele ondersteuning en onderrig aan leerders te verskaf.
3. Buigsaamheid: ChatGPT kan gebruik word om ‘n verskeidenheid opvoedkundige hulpbronne soos interaktiewe tutoriale, studiegidse en aanlyn-leervasvrae te skep. Dit kan dit makliker maak vir leerders om toegang te verkry tot die inligting wat hulle nodig het om te leer, ongeag hul ligging of skedule.
4. Aanpasbaarheid: ChatGPT kan gebruik word om aanpasbare leerstelsels te skep wat kan aanpas by ‘n leerder se prestasie en doelgerigte ondersteuning bied. Dit kan leerders help om op koers te bly en bestendige vordering in hul leer te maak.
5. Toeganklikheid: ChatGPT kan gebruik word om opvoedkundige hulpbronne te skep wat toeganklik is vir leerders met gestremdhede, soos diegene wat visueel of gehoorgestremd is. Dit kan help om onderwys meer inklusief en billik vir alle leerders te maak. 

Die negatiewe impak van ChatGPT op onderwysers

1. Werksverlies: Met die vermoë van ChatGPT om herhalende take te outomatiseer, soos gradering, verskaffing van terugvoer en die skep van opvoedkundige inhoud, kan daar kommer wees dat dit tot werksverlies vir onderwysers sal lei.
2. Afhanklikheid van tegnologie: Onderwysers kan te afhanklik raak van ChatGPT, wat hul kreatiwiteit en vermoë om unieke benaderings tot onderrig en leer te ontwikkel, kan beperk. Dit kan ook lei tot ‘n gebrek aan begrip van die onderliggende konsep van die vak, wat dit moeilik sal maak om probleme op te los wanneer die tegnologie nie beskikbaar is nie.
3. Beperkte menslike interaksie: ChatGPT kan die menslike interaksie tussen onderwysers en leerders beperk, wat nadelig kan wees vir leerders se sosiale- en emosionele ontwikkeling. Onderwysers kan ook die geleentheid mis om een-tot-een terugvoer en ondersteuning te gee, wat noodsaaklik is vir individuele leerders se groei en sukses.
4. Beperkte begrip van die tegnologie: Onderwysers kan ‘n beperkte begrip hê van hoe ChatGPT werk en waartoe dit in staat is. Dit kan daartoe lei dat onderwysers nie die tegnologie tot sy volle potensiaal kan benut nie, of selfs op ‘n verkeerde manier kan gebruik.
5. Beperkte kreatiwiteit: Oormatige vertroue op ChatGPT-gegenereerde inhoud, kan die kreatiwiteit van onderwysers in die ontwikkeling van hul eie opvoedkundige materiaal beperk. Dit kan hulle ook minder gemotiveerd maak om hul eie assesseringsmetodes of maniere om terugvoer te gee, te ontwikkel.

Praktiese gebruike vir ChatGPT in die onderwys

1. Virtuele Onderrig: ChatGPT kan gebruik word om virtuele een-tot-een-onderrig te eniger tyd en vanaf enige plek aan leerders te verskaf. Die virtuele tutor kan natuurlike taalverwerking gebruik om leerdersvrae te verstaan en persoonlike onderrig te verskaf. Dit kan veral voordelig wees vir leerders wat sukkel om tradisionele klasse by te woon of vir diegene wat teen verskillende tempo’s leer.
2. Self-pas leer: ChatGPT kan gebruik word om interaktiewe tutoriale, vasvrae en studiegidse te skep waartoe leerders enige tyd en vanaf enige plek toegang het. Dit stel leerders in staat om teen hul eie tempo te leer, wat tot beter leeruitkomste kan lei.
3. Taalleer: ChatGPT kan fyn ingestel word vir taalleer, dit kan gebruik word om interaktiewe taalleerhulpbronne soos virtuele taalonderrig, taalvasvrae en taalvertalingshulpmiddels te skep.
4. Outomatiese assesserings: ChatGPT kan gebruik word om outomatiese assesserings te skep. Hierdie assesserings kan onmiddellike terugvoer aan leerders verskaf, wat hulle in staat stel om areas van verbetering te identifiseer en hul leerplanne dienooreenkomstig aan te pas.
5. Gepersonaliseerde studieplanne: ChatGPT kan gebruik word om gepersonaliseerde studieplanne vir leerders te skep, gebaseer op hul individuele behoeftes en vermoëns. Hierdie studieplanne kan enige tyd en vanaf enige plek deur leerders verkry word.
6. Genereer studienotas: ChatGPT kan gebruik word om studiemateriaal soos, handboekhoofstukke, artikels of navorsingsreferate op te som, wat dit makliker maak vir leerders om die inligting te verstaan en te behou.
7. Vraagbeantwoording: ChatGPT kan verfyn word om leerders se vrae wat verband hou met ‘n spesifieke onderwerp of onderwerp te beantwoord, en vinnige en akkurate antwoorde verskaf.
8. Spelgebaseerde leer: ChatGPT kan gebruik word om opvoedkundige speletjies te skep wat leerders kan speel om nuwe konsepte en vaardighede op ‘n prettige en interaktiewe manier aan te leer.

ChatGPT het die potensiaal om onderwys op beide positiewe en negatiewe maniere grootliks te beïnvloed. Dit kan gebruik word om leerinhoud te personaliseer, herhalende take te outomatiseer en leerders op aanvraag toegang tot opvoedkundige hulpbronne te bied.

Dit is egter belangrik om die potensiële nadele van ChatGPT in ag te neem, soos ‘n gebrek aan menslike interaksie, verminderde kritiese denke en die risiko dat onakkurate inligting gedeel word.

Soos met enige nuwe tegnologie, is dit belangrik om ChatGPT te gebruik op ‘n manier wat die voordele daarvan maksimeer, terwyl die nadele daarvan tot die minimum beperk word. Onderwysers en leerders moet opgelei word om die tegnologie doeltreffend te gebruik. Die uiteindelike doelwit moet wees om die opvoedkundige ervaring vir leerders te verbeter, terwyl dit nie die belangrike rol van menslike interaksie en kritiese denke in die leerproses vervang nie.

Bron:  https://cambrilearn.com/blog/impact-chatgpt-education

Wouwtjies lê klem op die bou van goeie menseverhoudinge.

Werk is ‘n rubberbal, maar die ander areas van jou lewe is uiters breekbaar en as jy dit eenkeer laat val en laat breek het, kan dit nie sommer net weer aanmekaar geplak word nie.

Ons almal het ʼn behoefte aan die nabyheid van ʼn gesin of ʼn familie. Ons wonder soms hoe ons met hierdie familie van ons moet omgaan en hoe ons hierdie uiters breekbare glasbal beskerm.

Daar word van die mense aan wie ons deur bloed en huwelik verwant is, verwag om ons naaste bondgenote te wees, ons grootste bronne van liefde en ondersteuning. Maar te dikwels is ons interaksies met familie gevul met misverstand en gegriefdheid, gekibbel en getwis. Diegene wat ons die beste behoort te ken en bekend te wees, voel uiteindelik soos teëstanders of vreemdelinge.

Familie is waar ons eerste en sterkste emosionele herinneringe gemaak word, en dit is waar hulle aanhou verskyn. En dit is hoekom emosionele intelligensie (EQ) slaag waar ander pogings tot gesinsharmonie misluk. Aktiewe bewustheid en empatie – die vermoë om bewus te wees, te aanvaar en permanent op onsself en ander ingestel te wees – vertel ons hoe om op mekaar se behoeftes te reageer.

Die vraag is, wat is ‘n gesin? Is ‘n gesin noodwendig ‘n biologiese band?

‘n Familiestelsel bestaan gewoonlik uit interafhanklike individue. Die meeste van ons eerste verhoudings het in hierdie tipe stelsel ontstaan, dus is dit ook die stelsel waarin alles wat jy van verhoudings weet, gesetel is: die goeie en die slegte, ook waar ons emosionele herinneringe gevorm word.

Hierdie eerste verhouding bepaal ook hoe jou ander verhoudings sal lyk. As jy slegte ondervindings in hierdie aanvanklike verhouding gehad het, sal dit ook moeilik wees om aktiewe bewussyn en empatie aan ander te bewys. Dit beteken ongelukkig nie dat jy jou familie kan blameer vir wie jy vandag is nie.

Dit is ook belangrik om te weet dat ‘n naby verhouding nie noodwendig beteken dat jy en jou familielede presies dieselfde moet wees nie. ‘n Goeie familie-verhouding kan baie positiewe waarde vir jou inhou en ‘n warm liefdevolle familie kan jou lewe vólmaak.

‘n Volgende punt wat belangrik is: al ken ons mekaar ‘n leeftyd lank, beteken dit verseker nie dat ons mekaar verstaan nie. Ons verander konstant en jy is nie dieselfde as wat jy op 13 was nie. Die enigste oorlewing vir ons familie-verhoudinge, is om verandering aan te trek en te aanvaar. Twee aspekte wat enige familie verhouding bedreig, is ‘n gebrek aan tyd, en ‘n oormaat van emosionele herinneringe, wat hierdie verhouding negatief kan beïnvloed.

In ons huidige samelewing is daar min “tradisionele” families en die konsep van “gesin” het ook verander. Dit is daarom aanvaarbaar om te sê dat as jy nie ‘n biologiese gesin het nie, sou jy jou eie gesin kon bou – mense wat vir jou lief is en vir wie jy lief kan wees. Jou selfbewussyn bepaal ook hoe jy in ‘n familie-situasie sal reageer. As jy jouself ken, as jy weet hoe jy voel en hoekom jy op ‘n sekere wyse reageer, sal dit baie moeiliker wees om deur ander emosioneel gemanipuleer te word. Die teenkant is dan natuurlik ook: as jy bewus is van jou eie emosies en reaksies, is dit baie moeiliker om familie-konflik op ander mense te blameer.

Die kern van gesins- of familie-verhoudings is kwaliteit tyd. Dit is nie iets wat uitgestel moet word tot op ‘n unieke tyd nie, dit kan daaglikse interaksies wees, etes, die roete skool toe en terug. Dit is soms sinvol om tyd te “skeduleer” vir jou gesin, net soos wat ons afsprake skeduleer en hou, is afgespitste tyd met die gesin noodsaaklik.

Die sleutel is egter om die selfone / iPad / TV en ander afleidings, in hierdie tyd opsy te sit, sodat daar sinvolle luister en kommunikasie kan plaasvind. Wanneer laas het jy sommer net PRET saam met jou gesin gehad?

Dit is baie belangrik dat die tyd saam vir almal lekker moet wees. Soos enige prestasie in sport, neem dit baie oefening. Geen baba is ooit gebore met ʼn handleiding vir ouerskap nie en almal leer deur foute te maak. Nie twee gesinne of families is dieselfde nie en die grootste fout wat ʼn mens ooit kan maak, is om jou man/vrou/kinders/ouers met ander te probeer vergelyk. Elkeen is uniek.

Dit is ook belangrik dat jou gesin of familie weet dat jy hulle waardeer. Dit is ook soms nodig om nie net te dink dat jou gesin weet hoe belangrik hulle vir jou is nie, maar dat jy dit ook vir hulle sê en wys.

Die wedersydse ondersteuning van gesinslede is van onskatbare waarde – dit beteken dat ons saam dinge doen, belangstel in mekaar se idees en dat ons dit met mekaar kan deel. Dit is dan ook nodig om “bewyse” van jou familie / gesin bymekaar te maak: foto’s, momento’s, stories, gemeenskaplike interne grappies wat vir julle betekenis het en wat spesiaal aan julle gesin / familie is. Soms is dit ook goed om uit ons gemaksone te beweeg en iets nuuts of anders te probeer.

Moenie wegskram van die “moeilike gesprekke” nie. As jou gesin nie met jou oor die moeilike goed kan praat nie, sal hulle iemand kry wat na hulle sal luister. ʼn Goue reël is: luister, vergewe en vergeet. Niks kan hierdie glasbal so maklik laat breek, soos die ophaal van gebeure uit die verlede nie. Dit neem julle verhouding ook nie vorentoe nie.

Emosionele intimiteit verseker dat jy jou gesin waardeer. Dit beteken dat jy met jouself moet begin deur eerlik en oop te wees, maar wat dan van die SKOONMA? Dit kan ook die skoonpa of suster of broer wees – aangetroude familie. Die vraag is hoe belangrik is hierdie verhouding vir jou?

Dit sal bepaal hoeveel tyd en energie jy aan hierdie verhouding sal spandeer. Die belangrikste sleutel is: jy hoef nie van almal ewe veel te hou nie, maar dit beteken nie dat jy ongeskik moet wees nie. Om altyd getrou te wees aan jouself, is kardinaal. Jou vermoë om met emosionele intelligensie verhoudinge te bestuur, kan ook in hierdie area van jou lewe positief gebruik word.

Geskryf deur: Maryna Besseling

Wouwtjies heg waarde aan familie…

Elkeen van ons het ’n ander manier van doen, dink en optree. Daarom gebeur dit dikwels dat mense wat selfs dieselfde doelwitte en ideale nastreef, dit sal bereik, maar op totaal uiteenlopende maniere.

Ekself het nog nooit daarvan gehou om ’n “one-size-fits-all” benadering toe te pas nie. Om te skuur en te skaaf aan die dinge in die lewe wat ons graag wil bereik het ’n manier om tog ’n groter waardering daarvoor te kweek.

As ouers leer ons ook dat presies dieselfde van toepassing is met die verhouding tussen ons en ons kinders. Daarom fokus ek ook in gesprekke op die belangrikheid van verhoudings en die waarde van die verbintenis, in plaas daarvan om die “sewe stappe” tot ’n suksesvolle wat ookal te probeer verkoop as die een en enigste moontlikheid wat daar is.

Tog is daar sekere dinge in die lewe wat ook nie te veel gedebatteer moet word nie. Ons debatteer nie oor die belangrikheid van verhoudings nie, so ook nie oor die belangrikheid van gesonde verhoudings en veilige strukture vir ons huisgesinne nie.

Dit is ’n noodsaaklikheid om in gesonde verhoudings van groei en vertroue te staan, om tyd saam met mekaar te spandeer, om mekaar te vind en om gesonde verhoudings en veilige strukture vir ons huisgesinne te bied. Dit is alles deel van ’n belegging wat ons maak in die lewe van ons kinders.

Hou daarvan, of nie, maar ons kinders word die verlengstuk van dit wat ons ten toon stel. Die woorde en optrede oor die dinge wat ons nooit vir hulle leer nie, en wat ons nooit vir hulle sê nie, en die kere wat ons hulle nie genoegsaam erkenning gee nie, of die kere wat ons hulle níe aanspreek oor dit wat níe reg is nie, dit alles het ’n impak op die vorming van ons kinders se lewens.

Ons kan meesters wees op die gebied van lysies, voorskrifte en bepalings. Ons kan artikels oplees en gesprekke aanbied en elke denkbare persoon moontlik kry om te praat en te skryf oor die dinge wat nie moet gebeur nie, en uiteindelik sal dit ook net by dit bly, niks meer as net woorde en gedagtes nie.

Wat nodig is, is oomblikke. Oomblikke van mekaar hoor, mekaar sien en erkenning gee. Oomblikke van saam stil word om ’n etenstafel, uitvra na mekaar se omstandighede en oomblikke van net luister. Of dit op die rand van die bed of ’n gesprek in die kar is, as ouer het jy nodig om jou kind te vind, aan te spoor en te omvou met woorde wat hom of haar verseker, hier is jou veilige ruimte. Kinders wat weet hulle ruimtes is veilig, leef hulle self ook uit in daardie ruimtes. Dit is juis hierdie veilige ruimtes wat gesprekke moontlik maak en wat moontlik maak dat daar ook gepraat kan word oor die dinge wat mag, en nie mag gebeur nie.

Ken jou kind se hart en leer jou kind ook jóú hart te ken. Kinders moet weet dat die raas net so belangrik is soos die ondersteuning langs die sportveld en die aanmoediging vir ’n toets. Want my raas en my passievolle ondersteuning aan jou, kom uit die plek wat ek noem: LIEFDE.

Verhoudings kom nie goedkoop nie. Dit vra tyd en ’n belegging van jou menswees daarin. Wat ek graag met jou wil deel, is gedagtes vir ouers en kinders, om myself en jou te help om ruimtes te skep waar ons (met ons eie stukkie kindwees nog in ons), heel kan word en saam kan leer wat die belangrikste waardes vir ons behoort te wees.

Geskryf deur Ds. Jaco Vogel.